Μια λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να σας ρίξει στο κρεβάτι, προκαλώντας μια σειρά από συμπτώματα όπως αίμα στα ούρα και πόνο στην κάτω κοιλιακή χώρα ή στην περιοχή της πυέλου.

Αυτές οι λοιμώξεις ευθύνονται για περίπου 8 εκατομμύρια επισκέψεις σε γιατρούς κάθε χρόνο και είναι ο δεύτερος πιο κοινός τύπος λοίμωξης που εμφανίζεται στο ανθρώπινο σώμα. Εμφανίζονται συχνότερα στις γυναίκες, αλλά μπορούν να επηρεάσουν και τους άνδρες.

Τα αντιβιοτικά απαιτούνται για τη θεραπεία των ουρολοιμώξεων και μπορούν να βοηθήσουν στην ταχύτερη ανάρρωση, στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη επιπλοκών. Εάν δεν αντιμετωπιστούν, οι ουρολοιμώξεις μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές και προβλήματα υγείας.

Εκτός από τη χρήση αντιβιοτικών που συνταγογραφούνται από έναν γιατρό, υπάρχουν αρκετές σπιτικές θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στην πρόληψη της υποτροπής.

Τι είναι η ουρολοίμωξη

Η ουρολοίμωξη είναι ένας τύπος λοίμωξης που εμφανίζεται όταν βακτήρια εισέρχονται στο ουροποιητικό σύστημα και πολλαπλασιάζονται. Η λοίμωξη αυτή μπορεί να επηρεάσει μία ή περισσότερες περιοχές εντός του ουροποιητικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των:

  • Ουρήθρα
  • ουροδόχος κύστη
  • ουρητήρες
  • νεφρά

Μπορεί να προκαλέσει:

  • Επώδυνη και συχνή ούρηση
  • πόνο στην κάτω κοιλιακή χώρα
  • αιματηρά ούρα

Αν και οι ουρολοιμώξεις μπορούν να επηρεάσουν οποιονδήποτε, είναι πιο συχνές στις γυναίκες. Στην πραγματικότητα, το Εθνικό Ινστιτούτο Διαβήτη και Πεπτικών και Νεφρικών Νοσημάτων εκτιμά ότι το 40 έως 60 τοις εκατό των γυναικών θα έχουν τουλάχιστον μία ουρολοίμωξη κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός πως οι γυναίκες κατά τη γέννησή τους έχουν μικρότερη ουρήθρα, οπότε είναι ευκολότερο για τα βακτήρια να εισέλθουν στην ουροδόχο κύστη τους.

Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος στους άνδρες σχετίζονται συχνά με διογκωμένο προστάτη (καλοήθης υπερτροφία του προστάτη) που εμποδίζει τη ροή των ούρων. Αυτό επιτρέπει στα βακτήρια να έχουν ευκολότερο χρόνο να καταλάβουν το ουροποιητικό σύστημα.

Σχεδόν στο 90% των περιπτώσεων, το βακτήριο Escherichia coli είναι η αιτία της ουρολοίμωξης. Το E. coli βρίσκεται κανονικά στο εσωτερικό του εντέρου. Όταν περιορίζεται στα έντερα, είναι ακίνδυνο. Αλλά μερικές φορές, αυτό το βακτήριο εισέρχεται στο ουροποιητικό σύστημα και προκαλεί λοίμωξη.

Το σεξ μπορεί να προκαλέσει ουρολοίμωξη στις γυναίκες. Αυτό συμβαίνει επειδή η επαφή μπορεί να μεταφέρει βακτήρια από την πρωκτική περιοχή κοντά στο άνοιγμα της ουρήθρας. Οι γυναίκες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο λοίμωξης ουρώντας μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα.

Η χρήση σπερματοκτόνων, διαφραγμάτων και προφυλακτικών μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο ουρολοίμωξης. Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος και σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.

Γιατί τα αντιβιοτικά μερικές φορές δεν λειτουργούν

Οι περισσότερες ουρολοιμώξεις δεν είναι σοβαρές εάν αντιμετωπιστούν άμεσα με αντιβιοτικά. Αλλά αν αφεθούν χωρίς θεραπεία, η λοίμωξη μπορεί να εξαπλωθεί μέχρι τα νεφρά και την κυκλοφορία του αίματος και να γίνει απειλητική για τη ζωή. Οι λοιμώξεις των νεφρών μπορεί να οδηγήσουν σε νεφρική βλάβη και προβλήματα στα νεφρά.

Τα συμπτώματα μιας ουρολοίμωξης συνήθως βελτιώνονται μέσα σε 2 έως 4 ημέρες μετά την έναρξη της αντιβιοτικής θεραπείας. Πολλοί γιατροί συνταγογραφούν αντιβιοτικό για τουλάχιστον 3 ημέρες.

Αλλά ορισμένες ουρολοιμώξεις δεν καθαρίζουν μετά την αντιβιοτική θεραπεία, γεγονός που μπορεί να σημαίνει ότι απαιτείται διαφορετικός τύπος αντιβιοτικού.

Η υπερβολική ή κακή χρήση των αντιβιοτικών μπορεί επίσης να συμβάλει στην αντίσταση στα αντιβιοτικά, ένα αυξανόμενο πρόβλημα που μπορεί να καταστήσει πιο δύσκολη τη θεραπεία θεμάτων όπως οι επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις.

Λόγω αυτού του κινδύνου, οι ειδικοί αναζητούν άλλους τρόπους για τη θεραπεία των ουρολοιμώξεων παράλληλα με τα αντιβιοτικά.

Τα αντιβιοτικά αποσύρονται από την θεραπεία των ουρολοιμώξεων

Μέχρι στιγμής, οι προκαταρκτικές μελέτες είναι ελπιδοφόρες. Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι οι ουρολοιμώξεις μπορούν να αντιμετωπιστούν χωρίς τα παραδοσιακά αντιβιοτικά με τη στόχευση του επιφανειακού συστατικού του E. coli για την προσκόλληση, FimH.

Συνήθως, το ουροποιητικό σύστημα απομακρύνει τα βακτήρια όταν ουρείτε. Σύμφωνα όμως με τους ερευνητές, η FimH μπορεί να προκαλέσει την σταθερή προσκόλληση του E. coli στα κύτταρα του ουροποιητικού συστήματος, γεγονός που μπορεί να δυσχεράνει το φυσικό ξέπλυμα των βακτηρίων από το ουροποιητικό σύστημα.

Εάν οι ερευνητές μπορέσουν να ανακαλύψουν έναν τρόπο να στοχεύσουν αυτή την πρωτεΐνη με άλλους τύπους θεραπειών, ίσως κάποια μέρα να υπάρξουν και άλλες θεραπευτικές επιλογές για τις ουρολοιμώξεις, εκτός από τα αντιβιοτικά.

Η D-μαννόζη είναι ένα σάκχαρο που κολλάει στο E. coli. Πρόσφατα, οι ερευνητές μελέτησαν τη δυνατότητα χρήσης της D-μαννόζης και άλλων ουσιών που περιέχουν μαννόζη για να εμποδίσουν τη δέσμευση της FimH στην επένδυση του ουροποιητικού συστήματος.

Μια ανασκόπηση του 2021 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η D-μαννόζη θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση της συχνότητας εμφάνισης υποτροπιάζουσας ουρολοίμωξης και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής.

Χρειάζεται περισσότερη έρευνα, αλλά ενδεχομένως, ένα φάρμακο που χρησιμοποιεί μια ουσία που περιέχει μαννόζη και αντιτίθεται στην προσκόλληση της FimH στην επένδυση του ουροποιητικού συστήματος θα μπορούσε να είναι πολλά υποσχόμενο για τη θεραπεία των ουρολοιμώξεων που προκαλούνται από E. coli.

Οι ερευνητές δοκιμάζουν επίσης επί του παρόντος φάρμακα που ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, τα οποία θα μπορούσαν να βοηθήσουν τα κύτταρα του ουροποιητικού συστήματος να γίνουν πιο ανθεκτικά στις λοιμώξεις.

Ουρολοίμωξη θεραπεία χωρίς φάρμακα

Μαζί με την καθιερωμένη αντιβιοτική θεραπεία που συνταγογραφείται από έναν γιατρό, μπορείτε να δοκιμάσετε διάφορες σπιτικές θεραπείες για να νιώσετε καλύτερα νωρίτερα και να μειώσετε την πιθανότητα υποτροπής των λοιμώξεων.

1. Δοκιμάστε τα βατόμουρα

Τα κράνμπερι μπορεί να περιέχουν ένα συστατικό που εμποδίζει τα βακτήρια να προσκολληθούν στα τοιχώματα του ουροποιητικού συστήματος.

Αν και οι έρευνες δεν είναι πειστικές, ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι μπορεί να είστε σε θέση να μειώσετε τον κίνδυνο ουρολοιμώξεων με προϊόντα cranberry, όπως χυμό cranberry χωρίς ζάχαρη, συμπληρώματα cranberry ή αποξηραμένα cranberries.

2. Πίνετε άφθονο νερό

Αν και η ούρηση μπορεί να είναι επώδυνη όταν έχετε ουρολοίμωξη, είναι σημαντικό να πίνετε όσο το δυνατόν περισσότερα υγρά, ιδιαίτερα νερό. Οι περισσότεροι ενήλικες θα πρέπει να στοχεύουν στην κατανάλωση έξι έως οκτώ 8 ποτηριών νερού την ημέρα.

Όσο περισσότερο πίνετε, τόσο περισσότερο θα ουρείτε, γεγονός που μπορεί να βοηθήσει στο ξέπλυμα των επιβλαβών βακτηρίων από το ουροποιητικό σύστημα.

3. Μην κρατάτε τα ούρα σας

Το να κρατάτε τα ούρα σας ή να αγνοείτε την ανάγκη για ούρηση μπορεί να επιτρέψει στα βακτήρια να πολλαπλασιαστούν στο ουροποιητικό σας σύστημα. Ως γενικός κανόνας, χρησιμοποιείτε πάντα την τουαλέτα όταν αισθάνεστε την ανάγκη.

Είναι επίσης σημαντικό να βεβαιώνεστε ότι αδειάζετε πλήρως την ουροδόχο κύστη σας όταν ουρείτε και να ουρείτε πάντα μετά το σεξ, ειδικά αν είστε γυναίκα. Είναι επίσης σημαντικό να σκουπίζετε από μπροστά προς τα πίσω μετά την ούρηση.

4. Πάρτε προβιοτικά

Τα προβιοτικά προάγουν την υγιή πέψη και την ανοσία. Μπορούν επίσης να είναι αποτελεσματικά στη θεραπεία και την πρόληψη των ουρολοιμώξεων, όταν χρησιμοποιούνται παράλληλα με τη συνήθη αντιβιοτική θεραπεία.

Με μια ουρολοίμωξη, τα κακά βακτήρια αντικαθιστούν τα καλά βακτήρια στο ουρογεννητικό σύστημα, ειδικά εκείνα μιας ομάδας που ονομάζεται Lactobacillus. Τα προβιοτικά μπορούν να αποκαταστήσουν τα καλά βακτήρια και μπορεί να μειώσουν την υποτροπή μιας ουρολοίμωξης.

Αν και ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν ότι τα προβιοτικά μπορεί να είναι αποτελεσματικά στην πρόληψη και τη θεραπεία της ουρολοίμωξης, απαιτούνται περισσότερες μελέτες.

5. Πάρτε περισσότερη βιταμίνη C

Η αύξηση της πρόσληψης βιταμίνης C μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη μιας ουρολοίμωξης. Μελέτες δείχνουν ότι η βιταμίνη C ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και μπορεί να βοηθήσει στην οξίνιση των ούρων για την πρόληψη της μόλυνσης.

Αλλά ορισμένες έρευνες έχουν βρει αντικρουόμενα στοιχεία για την αποτελεσματικότητα της βιταμίνης C στη θεραπεία των ουρολοιμώξεων, σημειώνοντας ότι δεν έχουν γίνει αρκετές μελέτες για να υποστηρίξουν αυτή τη θεραπεία.

6. Φορέστε φαρδιά ρούχα

Το να φοράτε ρούχα με βαμβακερή επένδυση και φαρδιά ρούχα μπορεί να ανακουφίσει τα συμπτώματα μιας υπάρχουσας λοίμωξης από ουρολοίμωξη, βοηθώντας να παραμείνει η περιοχή στεγνή και καθαρή.

Τα στενά ρούχα και ορισμένοι τύποι υφασμάτων μπορούν να παγιδεύσουν υγρασία που επιτρέπει στα βακτήρια να αναπτυχθούν στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, γεγονός που θα μπορούσε να επιδεινώσει τη λοίμωξη.

7. Εξετάστε το ενδεχόμενο να αλλάξετε τα αντισυλληπτικά σας

Ορισμένες παλαιότερες έρευνες δείχνουν ότι ορισμένα αντισυλληπτικά μπορεί να συμβάλλουν στην πρόκληση ουρολοιμώξεων σε ορισμένες γυναίκες.

Εάν χρησιμοποιείτε διαφράγματα, σπερματοκτόνα ή μη λιπαντικά προφυλακτικά και έχετε συχνές ουρολοιμώξεις, ίσως αξίζει να συζητήσετε με τον γιατρό σας για να εξετάσετε άλλες μεθόδους αντισύλληψης.

Υπάρχουν κίνδυνοι για τη θεραπεία της ουρολοίμωξης χωρίς αντιβιοτικά;

Ορισμένες έρευνες εκτιμούν ότι το 25 έως 42 τοις εκατό των ουρολοιμώξεων μπορεί να υποχωρήσουν από μόνες τους ή με μια μικρή βοήθεια από συμπληρώματα διατροφής για την ουρολοίμωξη. Αυτό είναι συνήθως σύνηθες μόνο σε γυναίκες χωρίς άλλα προβλήματα υγείας.

Υπάρχουν όμως κάποιοι σοβαροί κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν από την παραμονή μιας ουρολοίμωξης χωρίς θεραπεία, συμπεριλαμβανομένης της πυελονεφρίτιδας και της σηψαιμίας. Επομένως, είναι σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας και να αναζητήσετε θεραπεία εάν υποψιάζεστε ότι μπορεί να έχετε ουρολοίμωξη.

Πότε να επισκεφθείτε γιατρό

Οι ουρολοιμώξεις είναι επώδυνες. Όμως, με αντιβιοτική θεραπεία, μπορείτε να ανακουφίσετε μια λοίμωξη και να αποτρέψετε τις επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις. Μιλήστε με το γιατρό σας εάν έχετε συμπτώματα ουρολοίμωξης. Με την κατάλληλη θεραπεία, θα πρέπει να αρχίσετε να αισθάνεστε καλύτερα σε λίγες ημέρες.

Πάρτε τα αντιβιοτικά σας σύμφωνα με τις οδηγίες -ακόμη και μετά τη βελτίωση των συμπτωμάτων σας- για να αποφύγετε επιπλοκές ή μια δευτερογενή λοίμωξη.

Εάν η ουρολοίμωξη δεν υποχωρήσει μετά τη θεραπεία με αντιβιοτικά ή εάν καταλήξετε με πολλαπλά επεισόδια ουρολοίμωξης, ο γιατρός σας πιθανότατα θα κάνει περαιτέρω εξετάσεις.

Αυτό θα μπορούσε να γίνει με τη μορφή:

  • επανάληψη της καλλιέργειας ούρων
  • υπερηχογράφημα του ουροποιητικού συστήματος
  • ακτινογραφία απλού φιλμ
  • αξονική τομογραφία
  • κυστεοσκόπηση
  • ουροδυναμική εξέταση

Μπορεί να παραπεμφθείτε σε ουρολόγο, ανάλογα με τη σοβαρότητα της ουρολοίμωξης ή αν έχετε χρόνιες λοιμώξεις.

Ορισμένα στελέχη βακτηρίων μπορούν να προκαλέσουν ουρολοιμώξεις. Μπορεί να κυμαίνονται από ήπιες έως σοβαρές. Ο βαθμός σοβαρότητας εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως

  • την κατάσταση του ανοσοποιητικού σας συστήματος
  • το βακτήριο που προκαλεί την ουρολοίμωξη
  • το σημείο στο ουροποιητικό σας σύστημα όπου συμβαίνει η ουρολοίμωξη

Είναι επίσης πιθανό να έχετε βακτηριακό αποικισμό στο ουροποιητικό σύστημα που δεν σας προκαλεί ουρολοίμωξη. Ο γιατρός σας θα είναι σε θέση να σας παράσχει μια αξιολόγηση προσαρμοσμένη στις ανάγκες σας, προκειμένου να κάνει τη σωστή διάγνωση και να καθορίσει την κατάλληλη θεραπεία.