Το βόριο είναι ένα φυσικό στοιχείο που βρίσκεται στα τρόφιμα και διατίθεται ως συμπλήρωμα. Θεωρείται ότι έχει οφέλη όπως η βελτίωση της αθλητικής απόδοσης, η ενίσχυση της υγείας των οστών, η πρόληψη του καρκίνου, η αντιμετώπιση των μολύνσεων από μύκητες και η μείωση των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας.

Ωστόσο, τα στοιχεία για τα οφέλη του βορίου είναι είτε περιορισμένα. Ενώ το βόριο μπορεί να έχει οφέλη για την υγεία, θεωρείται μη απαραίτητο θρεπτικό συστατικό. Οι ερευνητές δεν έχουν βρει σημεία ή συμπτώματα έλλειψης βορίου.

 

Πώς λειτουργεί το Βόριο στο σώμα

Κατά την κατάποση, το βόριο μετατρέπεται σε βορικό οξύ και απορροφάται στο γαστρεντερικό σωλήνα, το σώμα απορροφά περίπου το 85% έως 90% του προσλαμβανόμενου βορίου.

Τα οστά, τα νύχια και τα μαλλιά έχουν υψηλότερα επίπεδα βορίου από άλλους ιστούς του σώματος, ενώ το λίπος έχει χαμηλότερα επίπεδα.

Το βόριο αποβάλλεται κυρίως με τα ούρα, αλλά μικρές ποσότητες αποβάλλονται με τα κόπρανα, τον ιδρώτα και την αναπνοή.

Χρήσεις του βορίου

Συνολικά, υπάρχει έλλειψη ερευνών σχετικά με τις χρήσεις του βορίου, αλλά τα πιθανά οφέλη του βορίου έχουν μελετηθεί, αλλά δεν έχουν αποδειχθεί, για τα ακόλουθα:

  • Οστεοαρθρίτιδα
  • Μυκητιασικές λοιμώξεις
  • Κίνδυνο καρκίνου
  • Υγεία των οστών
  • Αθλητική απόδοση

Οστεοαρθρίτιδα

Η οστεοαρθρίτιδα εμφανίζεται όταν ο χόνδρος που προστατεύει τα οστά φθείρεται με την πάροδο του χρόνου, προκαλώντας δυσφορία και πόνο.

Μερικές μικρές και παρατηρησιακές ερευνητικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η συμπληρωματική χορήγηση βορίου μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα που σχετίζονται με την οστεοαρθρίτιδα.

Σε μια διπλά τυφλή μελέτη ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο (μελέτη στην οποία ούτε οι συμμετέχοντες ούτε οι ερευνητές γνωρίζουν ποιος έλαβε το δραστικό συστατικό ή εικονικό φάρμακο), άτομα με οστεοαρθρίτιδα αξιολόγησαν τη συμπληρωματική χορήγηση μια μορφής βορίου για δύο εβδομάδες.

Σύμφωνα με τα προκαταρκτικά αποτελέσματα, η βραχυπρόθεσμη χορήγηση συμπληρώματος βορίου μείωσε τους δείκτες φλεγμονής (π.χ. C-αντιδρώσα πρωτεΐνη).

Μια άλλη κλινική δοκιμή, στην οποία συμμετείχαν 60 ενήλικες με οστεοαρθρίτιδα, εξέτασε τα αποτελέσματα του συμπληρώματος βορίου. Τα άτομα που έλαβαν 6 χιλιοστόγραμμα την ημέρα για δύο εβδομάδες ανέφεραν μειωμένο πόνο στο γόνατο.

Ωστόσο, πρέπει να σημειωθεί ότι η μελέτη διεξήχθη από ερευνητές που χρηματοδοτήθηκαν από την εταιρεία που παρασκευάζει το συμπλήρωμα.

Λοιμώξεις μύκητες

Μία από τις πιο δημοφιλείς χρήσεις του βορίου είναι για τις κολπικές μολύνσεις από μύκητες (καντιντίαση). Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι άνθρωποι χρησιμοποιούν κάψουλες βορικού οξέος μέσα στον κόλπο.

Το βορικό οξύ είναι μια μορφή βορίου. Μερικές φορές λέγεται ότι βοηθάει στις υποτροπιάζουσες κολπικές μολύνσεις από μύκητες όταν χρησιμοποιείται ως κολπικό υπόθετο.

Αν και ορισμένες έρευνες έχουν βρει θετικά αποτελέσματα στη συμπληρωματική χορήγηση βορίου για τη θεραπεία των μολύνσεων από μύκητες, μεγάλο μέρος των ερευνών είναι χρονολογημένο και η ποιότητα των ερευνών έχει αμφισβητηθεί.

Επομένως, το όφελος δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί.

Κίνδυνος καρκίνου

Υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η διατροφική πρόσληψη βορίου μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ορισμένων μορφών καρκίνου, όπως ο καρκίνος του προστάτη και ο κίνδυνος καρκίνου του πνεύμονα και του τραχήλου της μήτρας στις γυναίκες.

Ωστόσο, η συσχέτιση αυτή δεν έχει αξιολογηθεί σε κλινικές δοκιμές. Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί αν το βόριο έχει πράγματι κάποια επίδραση στον καρκίνο.

Επιπλέον, το βόριο βρίσκεται κυρίως σε φυτικές τροφές και η κατανάλωση περισσότερων φρούτων και λαχανικών συνιστάται γενικά για τη μείωση του κινδύνου καρκίνου.

Υγεία των οστών

Έχει αποδειχθεί ότι το βόριο αυξάνει την απορρόφηση του ασβεστίου και του μαγνησίου, δύο ανόργανων συστατικών που είναι σημαντικά για την ανάπτυξη και τη διατήρηση των οστών.

Ωστόσο, δεν έχουν αποδειχθεί μελέτες σε ανθρώπους ότι το βόριο μπορεί να επηρεάσει την οστική πυκνότητα. Απαιτούνται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθεί ότι το βόριο έχει άμεσο θετικό αντίκτυπο στην υγεία των οστών.

Αθλητική απόδοση

Ορισμένοι άνθρωποι χρησιμοποιούν επίσης συμπληρώματα βορίου για να βελτιώσουν την αθλητική απόδοση, ωστόσο δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι έχει οφέλη σε αυτόν τον τομέα.

Μια έρευνα του 2019 σχετικά με τα συμπληρώματα μεταλλικών στοιχείων και ιχνοστοιχείων σε αθλητές υπέδειξε ότι επτά εβδομάδες λήψης συμπληρώματος βορίου δεν είχαν καμία επίδραση στην αθλητική απόδοση.

Ανεπάρκεια βορίου

Η έλλειψη βορίου είναι σπάνια. Οι περισσότεροι άνθρωποι λαμβάνουν αρκετό βόριο από τη διατροφή τους.

Τα σημάδια και τα συμπτώματα της έλλειψης βορίου δεν έχουν ακόμη καθοριστεί, γεγονός που καθιστά δύσκολο να γνωρίζουμε ποιος μπορεί να διατρέχει κίνδυνο έλλειψης.

Η κατάσταση του βορίου (που μετράται στα ούρα ή στο αίμα) δεν ελέγχεται τακτικά.

Ποιες είναι οι παρενέργειες του υπερβολικού βορίου

Η υπερβολική κατανάλωση βορίου μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα όπως:

Σε μεγαλύτερες δόσεις, 15-20 γραμμάρια σε ενήλικες, έχουν αναφερθεί:

  • δερματικό κοκκίνισμα
  • σπασμοί
  • τρόμος
  • αγγειακή κατάρρευση
  • θανατηφόρες δηλητηριάσεις

Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας προειδοποιούν ότι τα συμπληρώματα βορίου ή η υψηλή διατροφική πρόσληψη βορίου μπορεί να είναι επιβλαβής για άτομα με ορμονοευαίσθητες παθήσεις, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού, της ενδομητρίωσης και των ινομυωμάτων της μήτρας.

Η ανησυχία είναι ότι το βόριο μπορεί να αυξήσει την παραγωγή ορμονών όπως τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη σε ορισμένα άτομα.

Υπάρχουν επίσης αναφορές ότι η συμπληρωματική χορήγηση βορίου μπορεί να μειώσει τα επίπεδα φωσφόρου στο αίμα.

Εάν σκέφτεστε να πάρετε βόριο, συμβουλευτείτε πρώτα τον γιατρό σας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η αυτοθεραπεία μιας πάθησης και η αποφυγή ή η καθυστέρηση της τυπικής περίθαλψης μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες.

Προφυλάξεις

Θυμηθείτε να κρατάτε όλα τα συμπληρώματα μακριά από παιδιά και κατοικίδια ζώα. Εάν εσείς ή κάποιος γνωστός σας πάρει υπερβολική δόση βορίου, αναζητήστε ιατρική βοήθεια ή καλέστε το Κέντρο Δηλητηριάσεων.

Το βόριο μπορεί να είναι ασφαλές όταν χρησιμοποιείται όπως συνιστάται. Ωστόσο, οι μεγάλες ποσότητες μπορεί να είναι επικίνδυνες. Τα παιδιά δεν πρέπει να χρησιμοποιούν υπόθετα βορίου ή βορικού οξέος, τοπική σκόνη βορικού οξέος ή διάλυμα που χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό βρεφικών πιπίλων.

Το βόριο επιτρέπεται να λαμβάνεται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όταν χρησιμοποιείται σε κατάλληλες ποσότητες. Ωστόσο, μην εισάγετε βορικό οξύ στον κόλπο κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες της εγκυμοσύνης, καθώς μπορεί ενδεχομένως να προκαλέσει γενετικές ανωμαλίες.

Το βόριο δεν έχει μελετηθεί σε γυναίκες που θηλάζουν, επομένως δεν συνιστάται η χρήση του κατά τη διάρκεια του θηλασμού.

Εάν έχετε ιστορικό καρκίνου ευαίσθητου στα οιστρογόνα ή βρίσκεστε υπό ορμονική θεραπεία, αποφύγετε τη λήψη μεγάλων ποσοτήτων βορίου.

Επιπλέον, το βόριο αποβάλλεται κυρίως μέσω των νεφρών, επομένως θα πρέπει να αποφεύγεται από άτομα με νεφρική νόσο ή προβλήματα με τη νεφρική λειτουργία.

Δοσολογία: Πόσο βόριο πρέπει να πάρω

Πάντα να επικοινωνείτε με έναν γιατρό πριν από τη λήψη ενός συμπληρώματος για να βεβαιωθείτε ότι το συμπλήρωμα και η δοσολογία είναι κατάλληλα για τις ατομικές σας ανάγκες.

Δεν υπάρχει συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη (RDA) για το βόριο, αλλά ένα ανεκτό ανώτατο όριο (TUL) ορίστηκε στα 20 χιλιοστόγραμμα ημερησίως.

Οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν περίπου 1 χιλιοστόγραμμα βορίου ημερησίως μόνο μέσω της διατροφής. Οι χορτοφάγοι τείνουν να έχουν υψηλότερη πρόσληψη.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά ότι ένα «αποδεκτό ασφαλές εύρος» πρόσληψης βορίου κυμαίνεται από 1 έως 13 χιλιοστόγραμμα ημερησίως.

Το ανώτατο όριο πρόσληψης για τα παιδιά ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, ως εξής:

  • 1 έως 3 ετών: 3 χιλιοστογραμμάρια/ημέρα
  • 4 έως 8 ετών: 6 χιλιοστόγραμμα/ημέρα
  • 9 έως 13 ετών: 11 χιλιοστόγραμμα/ημέρα
  • 14 έως 18 ετών: 17 χιλιοστόγραμμα/ημέρα

Αν και οι λίγες κλινικές δοκιμές που δημοσιεύθηκαν χρησιμοποίησαν δόση βορίου που κυμαίνεται από 1 χιλιοστόγραμμα έως 6 χιλιοστόγραμμα ημερησίως, γενικά πιστεύεται ότι είναι ασφαλές μεταξύ 1 και 20 χιλιοστόγραμμα ημερησίως.

Αλληλεπιδράσεις

Δεν υπάρχουν γνωστές φαρμακευτικές αλληλεπιδράσεις με το βόριο. Ωστόσο, τα συμπληρώματα βορίου μπορεί να αυξήσουν την ποσότητα μαγνησίου που παραμένει στο σώμα σας, αυξάνοντας τα επίπεδα μαγνησίου στο αίμα.

Είναι σημαντικό να διαβάζετε προσεκτικά τον κατάλογο των συστατικών και τον πίνακα διατροφικών στοιχείων ενός συμπληρώματος για να γνωρίζετε ποια συστατικά και πόσο από κάθε συστατικό περιλαμβάνεται.

Ανατρέξτε στην ετικέτα του συμπληρώματος με τον γιατρό σας για να συζητήσετε τυχόν πιθανές αλληλεπιδράσεις με τρόφιμα, άλλα συμπληρώματα και φάρμακα.

Πηγές βορίου και τι πρέπει να αναζητήσετε

Τα συμπληρώματα βορίου πωλούνται σε πολλά καταστήματα φυσικών τροφίμων και καταστήματα που ειδικεύονται στα συμπληρώματα διατροφής.

Λάβετε υπόψη ότι αν επιλέξετε να αγοράσετε ένα συμπλήρωμα όπως το βόριο, συνιστάται να εξετάσετε την ετικέτα με τα στοιχεία του συμπληρώματος πριν αγοράσετε το προϊόν.

Αυτή η ετικέτα θα περιέχει σημαντικές πληροφορίες, όπως ο αριθμός των ενεργών συστατικών ανά μερίδα και άλλα προστιθέμενα συστατικά.

Πηγές βορίου σε τρόφιμα

Το βόριο βρίσκεται σε πολλές φυτικές τροφές, όπως:

  • Αβοκάντο
  • Κόκκινα μήλα
  • Φιστίκια
  • Σταφίδες
  • Δαμάσκηνα
  • Πατάτες
  • Ροδάκινα

Όπως για όλα τα συμπληρώματα, αναζητήστε αυτά που έχουν ελεγχθεί ανεξάρτητα, καθώς τα μέταλλα μπορεί να περιέχουν τοξικά βαρέα μέταλλα (π.χ. μόλυβδο και αρσενικό).

 

Συνοψίζοντας

Το βόριο είναι ένα φυσικό μέταλλο που μπορούμε να πάρουμε από τα φυτικά τρόφιμα. Υπάρχουν λίγες έρευνες που υποστηρίζουν την περαιτέρω συμπλήρωση με βόριο. Ωστόσο, ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να ωφελήσει την οστεοαρθρίτιδα και τις μολύνσεις από μύκητες.

Επιπλέον, δεν έχει οριστεί συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη για το βόριο. Οι περισσότεροι υγιείς άνθρωποι πιθανότατα λαμβάνουν επαρκές βόριο μόνο μέσω της διατροφής τους, οπότε η συμπληρωματική χορήγηση μπορεί να μην είναι απαραίτητη.

Είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν γιατρό πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε συμπληρώματα.