Το σελήνιο είναι ένα μέταλλο που μπορεί να υποστηρίξει διάφορες πτυχές της ανθρώπινης υγείας.

Οι περισσότεροι ενήλικες χρειάζονται περίπου 55 mcg ημερησίως. Μπορεί να βρεθέι σε ξηρούς καρπούς, αυγά και ορισμένα ψάρια.

Το σελήνιο είναι ένα θρεπτικό συστατικό που διαδραματίζει βασικό ρόλο στη διατήρηση του μεταβολισμού των θυρεοειδικών ορμονών και της σύνθεσης του DNA και στην προστασία του οργανισμού από οξειδωτικές βλάβες και λοιμώξεις.

Ο οργανισμός συνήθως αποθηκεύει λίγο σελήνιο στους ιστούς, κυρίως στους σκελετικούς μύες, αφού το λάβει από τις τροφές. Αυτές οι τροφές περιλαμβάνουν τα καρύδια , τα θαλασσινά και τα κρέατα.

Η ποσότητα σεληνίου στα τρόφιμα εξαρτάται από τη συγκέντρωση του εδάφους και του νερού όπου καλλιεργήθηκαν. Οι άνθρωποι μπορούν επίσης να προσθέσουν το μέταλλο στα τρόφιμα ή να το καταναλώσουν ως συμπλήρωμα.

 

Πιθανά οφέλη για την υγεία

Το σελήνιο μπορεί να παίζει ρόλο σε διάφορες πτυχές της ανθρώπινης υγείας, αλλά οι επιστήμονες εξακολουθούν να διεξάγουν περισσότερες κλινικές έρευνες για να προσδιορίσουν τον αντίκτυπο του θρεπτικού συστατικού.

Καρδιαγγειακές παθήσεις

Οι σεληνοπρωτεΐνες μπορεί να επηρεάσουν την υγεία της καρδιάς αποτρέποντας την οξειδωτική τροποποίηση των λιπιδίων ή των λιπών του σώματος. Αυτό μπορεί να μειώσει τη φλεγμονή και τη συσσώρευση αιμοπεταλίων.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν συνεπή κλινικά στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι το μέταλλο μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, ιδίως σε υγιή άτομα που λαμβάνουν ήδη σελήνιο από τα τρόφιμα.

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με λιγότερο σελήνιο στο αίμα διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο καρδιακής νόσου, αλλά άλλες μελέτες το διαψεύδουν αυτό.

Γνωστική λειτουργία

Η αντιοξειδωτική δράση του σεληνίου μπορεί να συμβάλει στη μείωση του κινδύνου τόσο της σχετιζόμενης με την ηλικία γνωστικής απώλειας όσο και των διαταραχών που προκύπτουν από καταστάσεις όπως η νόσος Αλτσχάιμερ.

Ωστόσο, οι γιατροί δεν συνιστούν ακόμη το σελήνιο για το σκοπό αυτό. Όπως και με την υγεία της καρδιάς, ο βαθμός επίδρασης του σεληνίου στη γνωστική παρακμή βρίσκεται ακόμη υπό διερεύνηση,.

Διαταραχές του θυρεοειδούς

Το σελήνιο έχει επίσης σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της υγιούς λειτουργίας του θυρεοειδούς.

Η ύπαρξη ενός βέλτιστου επιπέδου σεληνίου στον οργανισμό μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των διαταραχών του θυρεοειδούς. Αυτό θα μπορούσε να ισχύει ιδιαίτερα για τις γυναίκες.

Ωστόσο, περισσότερες έρευνες βρίσκονται σε εξέλιξη για να βοηθήσουν στην ενημέρωση σχετικά με το πώς τα συμπληρώματα σεληνίου θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την υγεία του θυρεοειδούς.

Καρκίνος

Ο ρόλος του σεληνίου στην επιδιόρθωση του DNA σημαίνει ότι μπορεί να διαδραματίσει ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου. Ωστόσο, αυτό μπορεί να εξαρτάται από τον τύπο του σεληνίου και τον τύπο του καρκίνου που έχει ένα άτομο, σύμφωνα με μια μελέτη του 2016.

Άλλες μελέτες δείχνουν ότι τα συμπληρώματα σεληνίου μπορεί να έχουν μικρή επίδραση στον κίνδυνο καρκίνου.

Άλλα οφέλη

Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι το σελήνιο μπορεί επίσης να συμβάλει στην πρόληψη της εξέλιξης του HIV σε AIDS και στη μείωση του κινδύνου αποβολής.

Οι επιστήμονες έχουν επίσης προτείνει ότι τα επίπεδα σεληνίου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να αποτελούν παράγοντα στην ανάπτυξη παιδικού άσθματος.

Ωστόσο, αν και το σελήνιο συνδέεται με πολλές πτυχές της ανθρώπινης υγείας, δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να δείχνουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου μπορεί να αποτρέψει οποιαδήποτε από αυτές τις καταστάσεις.

Πηγές τροφίμων

Το σελήνιο βρίσκεται συχνότερα στα δημητριακά ολικής άλεσης και στα ζωικά προϊόντα, όπως τα ψάρια και τα αυγά.

Η ποσότητα σεληνίου στα τρόφιμα εξαρτάται από την περιεκτικότητα του εδάφους στο οποίο αναπτύχθηκαν.

Οι ακόλουθες τροφές είναι καλές πηγές:

  • Καρύδια: 30 γρ παρέχουν 544 mcg ή 989% της συνιστώμενης ημερήσιας αξίας (DV).
  • Τόνος: 90 γρ τόνου, μαγειρεμένου ξηρού, περιέχουν 92 mcg, ή 167% της DV.
  • Καστανό ρύζι: Ένα φλιτζάνι περιέχει 19 mcg.
  • Αυγό: Ένα μεγάλο αυγό περιέχει 15 mcg.
  • Λευκό ψωμί: Μια φέτα παρέχει 10 mcg.

Συνιστώμενη πρόσληψη

Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη σεληνίου είναι 55 mcg ανά ημέρα για τους περισσότερους ενήλικες.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ένα άτομο θα πρέπει να καταναλώνει 60 mcg, και κατά τη διάρκεια της γαλουχίας, θα πρέπει να καταναλώνει 70 mcg ανά ημέρα.

Η ανεπάρκεια σεληνίου είναι σπάνια παγκοσμίως και συχνά χρειάζονται χρόνια για να αναπτυχθεί. Συνήθως εμφανίζεται μόνο σε περιοχές με εξαιρετικά χαμηλή περιεκτικότητα σε σελήνιο στο έδαφος, όπως αρκετές περιοχές στην Κίνα.

Ωστόσο, τα προγράμματα χορήγησης συμπληρωμάτων έχουν ως επί το πλείστον εξαλείψει αυτές τις ελλείψεις στον κινεζικό πληθυσμό.

Πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία

Το ανώτατο όριο για το βέλτιστο επίπεδο σεληνίου στον οργανισμό είναι 400 mcg για ενήλικες. Είναι σπάνιο να πάρει κάποιος υπερβολική δόση σεληνίου, ειδικά από το σελήνιο που περιέχεται στα τρόφιμα.

Ωστόσο, η υπερδοσολογία σε συμπληρώματα μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις. Αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν:

  • μεταλλική γεύση
  • εύθραυστα νύχια
  • στίγματα ή φθορά των δοντιών
  • γαστρεντερικά προβλήματα, όπως ναυτία
  • νευρολογικές ανωμαλίες
  • κόπωση και ευερεθιστότητα
  • δερματικές αλλοιώσεις και εξανθήματα
  • τριχόπτωση

Σε ακραίες περιπτώσεις, η υπερδοσολογία σεληνίου μπορεί να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια, καρδιακή ανεπάρκεια και θάνατο.

Τα συμπληρώματα σεληνίου μπορούν επίσης να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα φάρμακα, συμπεριλαμβανομένης της σισπλατίνης, η οποία είναι ένα φάρμακο χημειοθεραπείας. Η χρήση αυτού του φαρμάκου μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σεληνίου στο σώμα.

Χρήση συμπληρωμάτων σεληνίου

Οι άνθρωποι μπορούν να λάβουν σελήνιο μέσω πολυβιταμινών και άλλων συμπληρωμάτων διατροφής. Αυτά μπορεί να περιέχουν το μέταλλο σε διάφορες μορφές, συμπεριλαμβανομένης της σεληνομεθειονίνης και του σεληνικού νατρίου.

Οι διατροφικές οδηγίες ενθαρρύνουν τους ανθρώπους να λαμβάνουν τα θρεπτικά συστατικά τους από τις πηγές τροφίμων και όχι από τα συμπληρώματα. Η κατανάλωση μιας ποικίλης και υγιεινής διατροφής είναι πιο σημαντική από την επικέντρωση σε μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά ως το κλειδί για την καλή υγεία.

Όταν λαμβάνετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα, είναι σημαντικό να το αγοράζετε από μια αξιόπιστη πηγή. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δεν παρακολουθεί τα συμπληρώματα ως προς την ποιότητα, την καθαρότητα, τη συσκευασία ή τη δύναμη.

 

Συνοψίζοντας

Το σελήνιο είναι ένα μέταλλο που μπορεί να παρέχει διάφορα οφέλη για την υγεία. Για παράδειγμα, μπορεί να βοηθήσει στην καρδιαγγειακή υγεία, τη γνωστική λειτουργία και την υγεία του θυρεοειδούς.

Η βέλτιστη ημερήσια ποσότητα σεληνίου για τους περισσότερους ενήλικες είναι 55 mcg και η ανεπάρκεια σεληνίου είναι σπάνια.

Οι άνθρωποι μπορούν να λάβουν σελήνιο από τα τρόφιμα που το περιέχουν και μπορούν επίσης να το προσθέσουν στα τρόφιμα ή να το καταναλώσουν ως συμπλήρωμα.

Ωστόσο, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί αν η λήψη συμπληρωμάτων σεληνίου μπορεί πράγματι να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών ή να βοηθήσει στην πρόληψη προβλημάτων υγείας.