Όταν οι μέλισσες συνδυάζουν τους χυμούς των δέντρων με τις δικές τους εκκρίσεις και το μελισσοκέρι, δημιουργούν ένα κολλώδες, πρασινοκαφέ προϊόν που χρησιμοποιείται ως επίστρωση για την κατασκευή των κυψελών τους. Αυτή είναι η πρόπολη ή “κόλλα μέλισσας”.

 

Τι είναι η πρόπολη

Γνωρίζατε ότι το μέλι δεν είναι το μόνο πράγμα που φτιάχνουν οι μέλισσες; Οι μέλισσες παράγουν επίσης μια ένωση που ονομάζεται πρόπολη από το χυμό των δέντρων.

Χιλιάδες χρόνια πριν, οι αρχαίοι πολιτισμοί χρησιμοποιούσαν την πρόπολη για τις φαρμακευτικές της ιδιότητες.

Οι Έλληνες τη χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία αποστημάτων. Οι Ασσύριοι την έβαζαν σε πληγές για να καταπολεμήσουν τη μόλυνση και να βοηθήσουν τη διαδικασία επούλωσης. Οι Αιγύπτιοι τη χρησιμοποιούσαν για την ταρίχευση των μουμιών.

Η σύνθεση της πρόπολης μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την τοποθεσία των μελισσών,τα δέντρα και τα λουλούδια στα οποία έχουν πρόσβαση.

Για παράδειγμα, η πρόπολη από την Ευρώπη δεν θα έχει την ίδια χημική σύνθεση με την πρόπολη από τη Βραζιλία. Αυτό μπορεί να καταστήσει δύσκολο για τους ερευνητές να καταλήξουν σε γενικά συμπεράσματα σχετικά με τα οφέλη της για την υγεία.

Ακολουθούν όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα πιθανά οφέλη της πρόπολης, καθώς και τους πιθανούς κινδύνους.

Πριν δοκιμάσετε αυτό το συμπλήρωμα θα πρέπει να επικοινωνήσετε με έναν γιατρό.

Θεραπευτικές ενώσεις στην πρόπολη

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει περισσότερες από 500 ενώσεις στην πρόπολη. Η πλειονότητα αυτών των ενώσεων είναι μορφές πολυφαινολών. Οι πολυφαινόλες είναι αντιοξειδωτικά που καταπολεμούν τις ασθένειες και τις βλάβες στο σώμα.

Συγκεκριμένα, η πρόπολη περιέχει τις πολυφαινόλες που ονομάζονται φλαβονοειδή. Τα φλαβονοειδή παράγονται στα φυτά ως μια μορφή προστασίας. Βρίσκονται συνήθως σε τρόφιμα που θεωρείται ότι έχουν αντιοξειδωτικές ιδιότητες, όπως:

  • φρούτα
  • πράσινο τσάι
  • λαχανικά
  • κόκκινο κρασί

Η πρόπολη περιέχει επίσης άλλες πιθανές θεραπευτικές ενώσεις, όπως αμινοξέα, βιταμίνες Α, C και Ε, καθώς και μέταλλα όπως κάλιο και μαγνήσιο. Άλλα συστατικά που βρίσκονται φυσικά στην πρόπολη περιλαμβάνουν τη γύρη, το κερί και τη ρητίνη.

Τι λέει η έρευνα

Η πρόπολη θεωρείται ότι έχει αντιβακτηριακές, αντιιικές, αντιμυκητιασικές, αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Η έρευνα δείχνει ότι αυτές μπορούν να μεταφραστούν στα ακόλουθα οφέλη:

Πληγές

Η πρόπολη έχει μια ειδική ένωση που ονομάζεται πινοκεμπρίνη, ένα φλαβονοειδές που δρα ως αντιμυκητιακό. Αυτές οι αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητες καθιστούν την πρόπολη χρήσιμη στη θεραπεία πληγών, όπως τα εγκαύματα.

Μια ανασκόπηση του 2019 σημειώνει επίσης ότι η πρόπολη μπορεί να βοηθήσει στην τόνωση της παραγωγής κολλαγόνου στο δέρμα, γεγονός που θα μπορούσε να υποστηρίξει περαιτέρω την επούλωση των πληγών.

Κρυολόγημα και έρπης των γεννητικών οργάνων

Οι αλοιφές που περιέχουν 3% πρόπολη, μπορεί να βοηθήσουν στην επιτάχυνση του χρόνου επούλωσης και στη μείωση των συμπτωμάτων τόσο στις πληγές από κρυολόγημα όσο και στις πληγές από έρπητα των γεννητικών οργάνων.

Μια έρευνα διαπίστωσε ότι όταν η τοπική πρόπολη εφαρμόστηκε τρεις φορές την ημέρα, βοήθησε στην ταχύτερη επούλωση από ό,τι χωρίς θεραπεία.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η κρέμα πρόπολης όχι μόνο μείωσε την ποσότητα του ιού του έρπητα που υπάρχει στον οργανισμό ενός ατόμου, αλλά και προστάτευσε τον οργανισμό από μελλοντικά ξεσπάσματα έρπητα.

Στοματική υγεία

Μια άλλη έρευνα του 2021 διαπίστωσε ότι η πρόπολη μπορεί επίσης να βοηθήσει στην αντιμετώπιση των λοιμώξεων του στόματος και του λαιμού, καθώς και της τερηδόνας.

Εδώ, οι ερευνητές προτείνουν ότι η αντιβακτηριακή και αντιφλεγμονώδης δράση του προϊόντος θα μπορούσε ενδεχομένως να διαδραματίσει ρόλο στη συνολική φροντίδα της στοματικής υγείας.

Καρκίνος

Έχει προταθεί ότι η πρόπολη μπορεί να έχει ρόλο και στη θεραπεία ορισμένων μορφών καρκίνου.

Σύμφωνα με μια έρευνα του 2021, η πρόπολη μπορεί:

  • να εμποδίσει τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων
  • να μειώσει την πιθανότητα τα κύτταρα να γίνουν καρκινικά
  • να μπλοκάρει μονοπάτια που εμποδίζουν τα καρκινικά κύτταρα να σηματοδοτούν το ένα το άλλο
  • να μειώσει τις παρενέργειες ορισμένων αντικαρκινικών θεραπειών, όπως η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία

Οι ερευνητές πρότειναν επίσης ότι η πρόπολη θα μπορούσε να αποτελέσει συμπληρωματική θεραπεία, αλλά όχι αποκλειστική θεραπεία, για τον καρκίνο.

Χρόνιες ασθένειες

Η έρευνα δείχνει ότι ορισμένες από τις αντιοξειδωτικές επιδράσεις της πρόπολης μπορεί να έχουν πιθανά καρδιαγγειακά, νευρολογικά και αντιδιαβητικά οφέλη.

Σύμφωνα με μια έρευνα του 2019, τρόφιμα και συμπληρώματα πλούσια σε πολυφαινόλες, όπως η πρόπολη, μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο υψηλής χοληστερόλης, καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικού επεισοδίου.

Η ίδια έρευνα σημείωσε επίσης ότι η πρόπολη μπορεί ενδεχομένως να έχει νευροπροστατευτικές επιδράσεις κατά της σκλήρυνσης κατά πλάκας (MS), της νόσου του Πάρκινσον και της άνοιας.

Παρόλα αυτά, όπως και με άλλα πιθανά οφέλη της πρόπολης, χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να επιβεβαιωθεί πού τέτοια συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη νευρολογικών διαταραχών.

Επιπλέον, μια έρευνα του 2022 υποδηλώνει ότι η πρόπολη μπορεί επίσης να έχει επιπτώσεις στην πρόληψη και τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2. Θεωρείται ότι τα φλαβονοειδή της θα μπορούσαν ενδεχομένως να βοηθήσουν στον έλεγχο της απελευθέρωσης ινσουλίνης.

Ωστόσο, δεν είναι σαφές αν η πρόπολη από μόνη της θα μπορούσε να προσφέρει κάποιο από τα παραπάνω οφέλη και αν ναι, σε ποιες δόσεις.

Ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια

Δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία για να διαπιστωθεί αν τα προϊόντα πρόπολης είναι ασφαλή ή όχι και μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες.

Εάν έχετε αλλεργία στο μέλι ή στις μέλισσες, είναι επίσης πιθανό να έχετε αντίδραση στα προϊόντα που περιέχουν πρόπολη.

Η πρόπολη μπορεί επίσης να προκαλέσει τη δική της αλλεργική αντίδραση όταν χρησιμοποιείται για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η αλλεργία στη γύρη μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης στην πρόπολη.

Μιλήστε με έναν γιατρό πριν προσθέσετε πρόπολη στο θεραπευτικό σας πρόγραμμα, ειδικά αν έχετε ήδη αλλεργίες ή άσθμα.

Είναι επίσης σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας εάν παίρνετε επί του παρόντος φάρμακα ή άλλα συμπληρώματα εκτός από την πρόπολη.

Ενώ μια έρευνα του 2022 συζητά την πιθανή ενίσχυση της πρόπολης όταν συνδυάζεται με ορισμένα φάρμακα, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2 ή του καρκίνου, μια άλλη έρευνα του 2017 προειδοποιεί ότι το συμπλήρωμα μπορεί να αυξήσει την αιμορραγία και ενδεχομένως να αλληλεπιδράσει με φάρμακα όπως η βαρφαρίνη.

 

Πού να προμηθευτείτε πρόπολη

Η πρόπολη μπορεί να αγοραστεί σε φαρμακεία ή καταστήματα υγιεινής διατροφής. Οι τοπικές μορφές περιλαμβάνουν κρέμες, αλοιφές και λοσιόν. Η πρόπολη μπορεί επίσης να ληφθεί από το στόμα και διατίθεται σε μορφή δισκίων, υγρού εκχυλίσματος και κάψουλας.

Επί του παρόντος, δεν υπάρχει ιατρικά συνιστώμενη δόση, επειδή απαιτούνται περισσότερες έρευνες. Οι κατασκευαστές ενδέχεται να προτείνουν μια δόση στην ετικέτα του προϊόντος.

Ρωτήστε έναν γιατρό αν η πρόπολη είναι ασφαλής για εσάς πριν πάρετε οποιοδήποτε συμπλήρωμα.